Makaron to jedno z najbardziej znanych i lubianych dań na świecie. Istnieje ponad 300 odmian makaronów, które różnią się kształtem, składem i sposobem przyrządzania. W tym artykule przedstawię kilka najpopularniejszych rodzajów makaronów, ich pochodzenie i szerokie zastosowanie w kuchni.
Historia i pochodzenie makaronu
Mimo że wielu z nas kojarzy makaron przede wszystkim z kuchnią włoską, jego historia jest o wiele bardziej złożona i rozciąga się na wiele krajów. Pierwsze wzmianki o potrawach z makaronem pochodzą z Chin, gdzie makaron był produkowany i spożywany już 4000 lat temu. Te starożytne formy makaronu były robione z gryki i ryżu.
Z czasem, makaron zyskał popularność na całym świecie, a jego formy i odmiany ewoluowały. Znany nam dzisiaj makaron z pszenicy durumowej, jest najbardziej rozpowszechniony we Włoszech, gdzie każdy region ma swoje unikalne formy i przepisy. Włosi przypisują sobie wynalezienie makaronu, jednak niektóre teorie sugerują, że to właśnie Marco Polo przyprowadził makaron do Włoch podczas swojej podróży do Chin w XIII wieku. Ta teoria jest jednak często kwestionowana, gdyż istnieją dowody na istnienie makaronu we Włoszech na długo przed podróżą Polo.
Historia makaronu jest zatem pełna kontrowersji i różnych teorii. Jedno jest pewne, bez względu na to, kto i kiedy wynalazł makaron, stał się on uniwersalnym składnikiem kuchni na całym świecie.
Klasyfikacja i rodzaje makaronów
Makaron, jako nieodłączny element kuchni włoskiej, występuje w niezliczonych odmianach. Ma różne kształty i rozmiary. Klasyfikacja makaronów jest złożona, ale można go podzielić według kilku głównych kryteriów: składników, z których jest zrobiony, kształtu, metody produkcji i zastosowania.
Jakie są podstawowe składniki makaronu?
Jeśli chodzi o składniki, najczęściej spotykane typy makaronu to te wykonane z mąki pszennej, a w szczególności najczęściej z pszenicy durum, znanej również jako semolina. Ta odmiana pszenicy nadaje makaronowi jego charakterystyczną jędrność i konsystencję „al dente”. Istnieją również makarony bezglutenowe, na przykład z mąki ryżowej czy gryczanej, które są dobrą alternatywą dla osób na diecie bezglutenowej.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę kształt, możemy poznać całe spektrum form – od długich, cienkich nitek spaghetti, grubszych wstążek tagliatelle, przez rurkowate penne, ślimakowate fusilli, aż po płaskie płaty makaronu lasagne i gniazda. Każdy z tych rodzajów ma swoje specyficzne zastosowanie i najlepiej komponuje się z określonymi sosami czy dodatkami.
Każdy z tych rodzajów makaronu ma swoją unikalną historię i miejsce w kuchni. Poznanie ich różnic pozwala na pełne wykorzystanie ich potencjału i odkrycie nowych smaków.
Do mniej znanych rodzajów makaronu włoskiego zaliczyć możemy np. farfalle, które kształtem przypominają małe muszle, cannelloni – duże rurki, które można napełnić dowolnym farszem, czy pappardelle – bardzo szerokie wstążki makaronu, doskonałe do serwowania z gulaszem.
Najbardziej popularne rodzaje włoskich makaronów:
Spaghetti
To prawdopodobnie najbardziej znany na całym świecie rodzaj makaronu. To długi i cienki makaron, którego nazwa pochodzi od włoskiego słowa „spaghetto”, które jest zdrobnieniem od „spago”, oznaczającego „cienki sznurek” lub „nić”. Termin „spaghetti” dosłownie tłumaczy się więc jako „cienkie sznurki” lub „cienkie nitki”. Ich subtelna grubość jest kluczowa dla klasyki, jaką reprezentują, pozwalając na tworzenie lekkich, a zarazem zbalansowanych dań. Spaghetti doskonale komponuje się z różnorodnością sosów, od tradycyjnego pomidorowego po aglio e olio (czosnek i oliwa), gdzie każda nitka doskonale wchłania smaki, zapewniając jednolity i bogaty w doznania smakowe posiłek.
Farfalle
znane również jako „kokardki” lub „motylki” ze względu na swój charakterystyczny kształt, to rodzaj makaronu, który doskonale nadaje się do lekkich i świeżych potraw. Ich unikalny kształt nie tylko jest atrakcyjny wizualnie, ale również praktyczny – zagłębienia i zakrzywienia farfalle doskonale chwytają sos, sprawiając, że każdy kęs jest równie smakowity. Farfalle jest często używane w sałatkach makaronowych lub podawane z lekkimi sosami na bazie warzyw lub ziołowymi pesto, co czyni je doskonałym wyborem na letnie posiłki.
Cannelloni
Nazwa tego makaronu pochodzi z włoskiego języka, gdzie „canna” oznacza „trzcinę” lub „rurkę”, a „-elloni” jest końcówką zwiększającą, co wskazuje na większy rozmiar. Zatem „cannelloni” można dosłownie przetłumaczyć jako „duże rurki” lub „duże trzciny”, co doskonale opisuje ich formę. Te duże rurki makaronu, są nadziewane farszem z mięsa mielonego, warzyw lub sera i zapiekane w sosie beszamelowym lub pomidorowym. Cannelloni pochodzą z Włoch i są często podawane jako danie główne. Są bardzo sycące i aromatyczne.
Fusilli
Świderki to rodzaj włoskiego makaronu znany jako fusilli. Ten spiralny makaron, który pochodzi z południowej części Włoch. Jest robiony z pszenicy durum i ma rowkowaną powierzchnię. Fusilli jest bardzo uniwersalny i można go łączyć z różnymi sosami, np. pomidorowym, serowym czy mięsnym. Sprawdza się też w sałatkach, zupach i zapiekankach.
Gnocchi
Gnocchi to małe kluseczki, które mogą być wykonane z różnych składników, najczęściej z ziemniaków, ale również z mąki, serka ricotta lub nawet dyni. Mają miękką, puszystą teksturę, która sprawia, że są wyjątkowo delikatne. W kuchni włoskiej gnocchi serwuje się z różnorodnymi sosami, od prostych sosów pomidorowych po bogate sosy serowe lub masłowe. Gnocchi to doskonały przykład włoskiej kreatywności kulinarnej, gdzie skromne składniki są przekształcane w coś wyjątkowo smacznego i satysfakcjonującego.
Ravioli
Ravioli to małe poduszeczki makaronu, zazwyczaj wypełnione mięsem, serem, warzywami lub kombinacją tych składników. Pochodzi z Włoch, gdzie każdy region ma swoją własną wersję tego wypełnionego makaronu, co świadczy o jego ogromnej popularności i wszechstronności. Ravioli mogą być podawane z różnorodnymi sosami, od lekkich sosów pomidorowych po bogate i kremowe sosy masłowe, co jeszcze bardziej podkreśla ich delikatny smak i teksturę. Ravioli to danie, które można dostosować do niemal każdego gustu, tworząc różnorodne i wykwintne potrawy.
Tagliatelle
Tagliatelle to popularny rodzaj makaronu pochodzący z włoskiej kuchni, charakteryzujący się płaskimi, długimi paskami. Tradycyjnie wykonane są z mieszanki mąki i jaj, co nadaje im bogaty smak i delikatną teksturę. Tagliatelle często podaje się z gęstymi sosami, takimi jak bolognese, ponieważ ich szeroka powierzchnia doskonale chwyta sos, zapewniając bogate i satysfakcjonujące doznania smakowe. Jest to klasyk kuchni włoskiej, który niezmiennie cieszy się popularnością na całym świecie.
Pappardelle
Pappardelle ma formę płaskich szerokich wstążek i jest szerszy od makaronu tagliatelle. Ten rodzaj makaronu ma swoje korzenie we włoskiej kuchni, zwłaszcza w Toskanii i innych regionach środkowych Włoch. Pappardelle doskonale sprawdza się jako dodatek do dać podawanych z mięsem i gęstych sosów, takich jak ragù z dziczyzny czy sosów na bazie grzybów. Ich szersza powierzchnia idealnie nadaje się do zatrzymywania kawałków mięsa i warzyw, co sprawia, że każdy kęs jest pełen smaku.
Penne
Penne to jeden z najbardziej rozpoznawalnych rodzajów makaronu na świecie, charakteryzujący się rurkowatym kształtem z ostrymi, skośnie ściętymi końcami. Dzięki swojej strukturze penne doskonale nadaje się do różnorodnych potraw, od lżejszych sosów pomidorowych po gęste, kremowe sosy. Otwory w makaronie umożliwiają wnętrzu makaronu wchłonięcie sosu, co sprawia, że każdy kawałek jest soczysty i pełen smaku. Penne jest niezwykle wszechstronne i często wykorzystywane w kuchni włoskiej, zarówno w prostych, codziennych daniach, jak i bardziej wyrafinowanych potrawach.
Conchiglie
Makaron w kształcie muszli to conchiglie. Nazwa ta pochodzi od włoskiego słowa „conchiglia”, oznaczającego muszlę. Conchiglie są dostępne w różnych rozmiarach, od małych, idealnych do zup i sałatek, po duże, które świetnie nadają się do nadziewania. Ich wyjątkowy kształt sprawia, że doskonale chwytają sos, co czyni je popularnym wyborem do bogatych, gęstych sosów i zapiekanek.